علت لاغری چیست؟

 

علت لاغری چیست ؟ لاغری همانند چاقی می‌تواند مسئله‌ای نگران‌کننده باشد. به‌ویژه برای آقایان که لاغری و کاهش وزن بیش از حد موجب نگرانی آنها نیز می‌شود. بهتر است بدانید نوسان وزن بدن در طول بازه طولانی مانند 6 الی یک سال بسیار طبیعی است. این رویداد ممکن است برای همه ما به دلایل مختلفی رخ دهد. مثل در تعطیلات طولانی به دلیل مصرف زیاد غذا و کم‌تحرکی، اغلب افراد دچار اضافه‌وزن و چاقی می‌شوند. در مواردی هم به دلیل تغییر سبک زندگی و برنامه غذایی، وزن بدن ما تغییر می‌کند. اگر در مدت‌زمان کوتاه بدون هیچ دلیل خاصی، دچار کاهش وزن و لاغری مفرط شدید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا بررسی شودعلت لاغری چیست؟ و برای درمان آن سریعاً اقدام کنید.

به عقیده کارشناسان، اگر فردی 5 درصد از وزن بدن خود را، بدون تغییر رژیم غذایی و مصرف دارو، در کمتر از شش ماه، از دست بدهد، باید برای بررسی تخصصی به پزشک مراجعه کند که علت لاغری چیست؟

کاهش وزن ناگهانی و لاغری به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. اگر شما هم مایل به دانستن این دلایل هستید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.  

 

دلایل کاهش وزن و لاغری

بدن انسان برای حرکت کردن و انجام فعالیت‌های روزانه نیاز به انرژی دارد. انرژی موردنیاز بدن، از مصرف روزانه انواع غذاها تأمین می‌شود. اگر انرژی دریافتی، به‌اندازه نیاز بدن باشد وزن شخص ثابت می‌ماند. به همین ترتیب اگر انرژی دریافت شده، بیشتر از نیاز فرد باشد، مابقی انرژی اضافی، به‌صورت چربی در بدن، ذخیره می‌شود.

در مواردی که انرژی دریافتی فرد، کمتر از نیاز بدن وی باشد، بدن مجبور به مصرف چربی‌های ذخیره شده در بافت‌های مختلف است. در صورت عدم ذخیره چربی، سوخت‌وساز بدن روی باقیمانده بافت‌ها انجام می‌شود. حتی ممکن است بدن از چربی بافت‌هایی مانند قلب و کلیه برای تأمین انرژی خود استفاده کند. در چنین مواردی کاهش وزن و لاغری مفرط به وجود می‌آید. به همین دلیل اغلب، علت لاغری را به کمبود تغذیه و عدم رعایت رژیم غذایی درست می‌دانند. هرچند دلایل زیادی منجر به لاغری می‌شوند که در ادامه آورده‌ایم:

 

عدم مصرف غذا به‌اندازه کافی

برای افزایش وزن، مصرف غذا باید بیشتر از سوزاندن کالری دریافتی باشد. این اولین و مهم‌ترین قانون برای افراد لاغر است. متابولیسم و سوخت‌وساز بدن برخی افراد نسبت به دیگران بیشتر است. این‌گونه افراد در حال استراحت نیز کالری زیادی مصرف می‌کنند. در نتیجه اضافه‌وزن نداشته و لاغر می‌مانند.توصیه می شود این گونه افراد برای دریافت برنامه غذایی مناسب به متخصص تغذیه مراجعه کنند.

مصرف غذاهایی مانند آجیل‌ها، کره بادام‌زمینی، روغن‌های سالم و لبنیات پرچرب که در حجم کم، کالری بالایی دارند، به جبران کمبود وزن یا به عبارتی افزایش وزن آنها کمک زیادی می‌کند.

عدم مصرف غذاهای مغذی و مفید

مصرف زیاد غذا به‌تنهایی باعث چاقی نمی‌شود. بلکه هرکدام از مواد غذایی دارای میزانی از کالری و انرژی موردنیاز بدن هستند. استفاده از پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها به طور منظم و درست باید انجام شود تا به اضافه‌وزن ایده‌آل برسید. دستور مصرف مواد غذایی، باید توسط یک متخصص تغذیه با رعایت تعادل بین مواد مغذی و فعالیت و ورزش روزانه همراه باشد.

 

کار و فعالیت بیش از حد علت کاهش وزن

افراد برخی مشاغل به دلیل نوع انجام کار، اغلب لاغر هستند. کشاورزان و کارگران به‌ویژه کارگران ساختمانی برای انجام کار، فعالیت زیاد فیزیکی و بدنی دارند و سوخت‌وساز بدن آنها بیشتر از افراد دیگر مشاغل می‌باشد. این قشر جز افراد لاغر جامعه محسوب می‌شوند.

اضطراب، استرس، هیجان و افسردگی 

برخی عوامل روان‌شناختی، مشکلات عاطفی، استرس و اضطراب، هیجانات زیاد و افسردگی‌ها، منجر به کاهش یا ازبین‌رفتن اشتها می‌شوند که در نتیجه آن فرد، لاغر می‌شود.

فعالیت ورزشی سخت و طولانی و کاهش وزن

ورزش‌کردن طولانی‌مدت بیش از یک ساعت در روز، نه‌تنها برای بدن و عضله‌سازی مفید نیست بلکه منجر به خستگی بیش از حد، ترشح هورمون کورتیزول یا استرس می‌شود. این دو عامل در نهایت کاهش وزن و لاغری شدید را به دنبال خواهند داشت.

 

مشکلات گوارشی و کاهش وزن

برخی بیماری‌های روده و مشکلات گوارشی مانند اسهال شدید و طولانی‌مدت، سلیاک و التهابات روده، هضم و جذب مواد غذایی را دچار اختلال می‌کنند. خصوصاً دو بیماری سلیاک و التهابات روده منجر به کاهش اشتها و لاغری دائمی می‌شوند که در ادامه هرکدام از این بیماری‌ها را به طور جداگانه بررسی می‌کنیم.

سلیاک و لاغری

نوعی بیماری گوارشی و در واقع خودایمنی با گلوتن که باعث کاهش وزن می‌شود. در این نوع بیماری، روده قادر به جذب مواد غذایی نیست. معده درد، اسهال، تغییر رنگ مدفوع و حالت تهوع بعد از خوردن غذاهای چرب از علائم این بیماری است.

التهابات روده و لاغری

یکی از دلایل کاهش وزن ناگهانی و لاغری شدید، وجود التهابات روده یا IBD است. التهابات روده، طیف وسیعی از بیماری‌های روده و سیستم گوارشی را شامل می‌شود. در نوعی از این بیماری، عملکرد هورمون‌های گرسنگی و سیری دچار اختلال می‌شود که در نتیجه آن فرد، اشتهای خود را از دست می‌دهد. اسهال، معده درد، نفخ معده، مدفوع خونی و خستگی از علائم این بیماری هستند. التهابات روده، با دارو و رژیم غذایی مناسب تحت‌نظر پزشک قابل‌درمان است. در مواردی این عارضه با عمل جراحی مرتفع می‌شود.

 

علت لاغری افراد دیابتی چیست؟

یکی از اختلالات هورمونی – متابولیکی که منجر به کاهش شدید وزن و لاغری می‌شود. دیابت یا بیماری قند در اصطلاح عام، ناشی از کاهش ترشح هورمون انسولین در بدن است. در نهایت، بدن با سوزاندن چربی‌های ذخیره و انباشت شده به‌جای قند، منجر به لاغری و کاهش وزن فرد دیابتی می‌شود.

پرکاری تیروئید و لاغری

یکی از مهم‌ترین غدد که وظیفه سوخت‌وساز و متابولیسم بدن را برعهده دارد. اختلال در عملکرد این غده به دو صورت کم‌کار و پرکار، تأثیر منفی بر بدن دارد. پرکاری این غده در ترشح هورمون تیروکسین، منجر به کاهش وزن و لاغری می‌شود.  

 

سرطان یکی از علت هاس کاهش وزن

این بیماری ممکن است نواحی مختلفی از بدن را درگیر خود کند. به‌طورکلی در بیماری سرطان، سلول‌ها ساختار اصلی و طبیعی خود را از دست می‌دهند. لاغری سریع و ناگهانی از علائم سرطان است. در انواعی از این عارضه که مربوط به لوزالمعده، معده، ریه و مری، بیمار با کاهش وزن شدید مواجه می‌شود.

 

سل باعث کاهش وزن

بیماری مسری و واگیردار که ریه‌ها را درگیر خود می‌کند. نوعی باکتری منجر به بیماری سل و کاهش وزن، اشتها و در نهایت لاغری می‌شود. این بیماری از طریق هوا منتقل می‌شود. دوره درمان بیماری سل، مصرف آنتی‌بیوتیک به مدت 6 الی 9 ماه است.

بیماری سل، در افرادی که ضعیف هستند با علائمی همچون سرطان خون، دیابت و کاهش وزن همراه است. اما در افرادی با سیستم ایمنی قوی، باکتری‌ها به شکل غیرفعال وارد بدن می‌شوند و فرد هیچ‌گونه علائمی از بیماری سل ندارد که به آن سل نهفته می‌گویند. باگذشت زمان، امکان فعال‌شدن آن وجود دارد.

سل نهفته با علائمی همچون خستگی، درد قفسه سینه، تب و لرز، سرفه خشک همراه با خون و سرفه‌های شدید بیشتر از 3 هفته مشاهده می‌شود.

ابتلا به ویروس HIV

ویروس اچ‌آی‌وی منجر به بیماری ایدز می‌شود. در حالت شدید و پیشرفته، این بیماری باعث کاهش وزن شدید می‌شود. گلودرد، ایجاد زخم در دهان و خستگی از علائم و عوارض این بیماری هستند که خود موجب دشواری غذا خوردن و بلع شده و فرد دچار کاهش وزن و لاغری می‌شود. تب و لرز، ورم غدد لنفاوی، تعریق شبانه و دردهای عضلانی، گرگرفتگی از دیگر علائم ابتلا به ویروس HIV هستند. بروز هرکدام از این علائم به میزان عفونت موجود در بدن بیمار بستگی مستقیم دارد.

آنمی یا کم‌خونی یکی از دلایل لاغری

کم‌خونی باعث کم‌اشتهایی شدید و گاهی بی‌اشتهایی در فرد می‌شود. در مواردی مبتلایان به این عارضه، تمایل به مصرف و خوردن موادی همچون خاک، یخ و گچ دارند که خود منجر به کاهش وزن در آنها می‌شود.

آرتریت روماتوئید یکی از دلایل لاغری

آرتریت روماتوئید یا RA، بیماری روماتیسم مفصلی است. این بیماری نوعی عارضه خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب آنها می‌شوند. این عارضه در حالت شدید خود، منجر به تسریع در سوخت‌وساز بدن و کاهش وزن می‌شود.

بیماری آرتریت روماتوئید دو سمت مفاصل بدن را درگیر خود می‌کند. سن، مصرف سیگار، دود سیگار، تغییرات هورمونی، چاقی و ژن از عمده‌ترین دلایل بروز این بیماری هستند که معمولاً با مصرف دارو درمان می‌شود.

               

انسداد مزمن ریه یا COPD

نوعی بیماری ریوی پیش‌رونده که شامل دو بیماری آمفیزم و برونشیت مزمن است. اغلب افرادی که به انسداد مزمن ریه مبتلا می‌شوند، هر دو بیماری را با هم دارند. بیماری آمفیزم به‌تدریج و به‌آرامی، کیسه‌های هوای موجود در ریه‌ها را دچار آسیب کرده و نفس کشیدن برای فرد مشکل می‌شود. برونشیت مزمن هم با ایجاد التهاب در مسیرهای هوایی ریه – که وظیفه رساندن هوا به ریه‌ها را برعهده دارند – باعث تولید مخاط، سرفه و مشکلات تنفسی در فرد می‌شود.

انسداد مزمن ریه یا COPD، در حالت پیشرفته منجر به کاهش وزن و لاغری بیمار می‌شود. زیرا شخص بیمار، به دلیل بروز مشکل در نفس کشیدن، مجبور به سوزاندن کالری بیشتر است. طبق تحقیقات انجام شده، افراد مبتلا به این عارضه، 10 برابر افراد سالم کالری مصرف می‌کنند. اغلب بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریه، در غذا خوردن و تنفس به طور هم‌زمان دچار مشکل می‌شوند. خستگی، ورم در بخش‌های مختلف پاها و کاهش استقامت ماهیچه‌ها از عوارض این بیماری است.

لوپوس از عوامل لاغری

از دیگر بیماری‌های خودایمنی که اندام‌ها و اعضای مهم بدن مانند مفاصل، کلیه‌ها، پوست و حتی سیستم عصبی بدن را درگیر خود می‌کند. لوپوس به سیستم گوارشی بدن هم حمله می‌کند و باعث ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی آن می‌شود. اختلالی که منجر به کاهش جذب مواد مغذی و درنهایت کاهش وزن شدید و ناگهانی می‌گردد. در این نوع بیماری، فرد دائماً احساس کسالت و خستگی دارد.

نارسایی احتقانی قلب

عارضه‌ای که در آن خون به‌اندازه کافی از قلب پمپاژ نمی‌شود یا خون به‌اندازه مطلوب وارد قلب نمی‌شود، در برخی مواقع هر دو مورد در بدن فرد رخ می‌دهد. در این نوع عارضه قلبی، احتمال درگیری قلب وجود دارد که در نتیجه آن خون به‌اندازه کافی به سیستم گوارش نمی‌رسد. در نتیجه فرد با کاهش وزن و لاغری مواجه می‌شود.

التهابات در بافت‌های آسیب‌دیده قلب، منجر به ایجاد حالت تهوع، سیری زودرس، افزایش سوخت‌وساز بدن و در نهایت لاغری می‌شوند. از علائم نارسایی احتقانی قلب، خستگی، سرفه‌های متوالی، ورم کردن بدن، ضربان شدید قلب و تنگی نفس می‌باشد. این بیماری گاهی با دارو و در مواقعی با عمل جراحی درمان می‌شود.

اندوکاردیت

یکی از علت های لاغری عارضه‌های قلبی که در آن آستر داخلی قلب یا اندوکاردیوم، دچار التهاب می‌شود. منشأ و علت اصلی این بیماری، باکتری‌هایی هستند که از طریق خون به قلب راه پیدا کرده و در آنجا تجمع می‌کنند.

افراد مبتلا به اندوکاردیت، اغلب به تب دچار می‌شوند. بروز تب باعث کاهش و ازبین‌رفتن اشتها و لاغری می‌شود. تب و به‌طورکلی افزایش یکی از علت های لاغری دمای بدن می باشد، منجر به افزایش سوخت‌وساز بدن و چربی‌های مفید شده و فرد را دچار کاهش وزن شدید و لاغری می‌کند.

ازبین‌رفتن ماهیچه‌های بدن

ساختار و شکل بدن از چربی، ماهیچه، استخوان و آب تشکیل شده است. تحلیل و ازبین‌رفتن ماهیچه‌ها، منجر به لاغری و کاهش وزن می‌شود. در حالت شدید و پیشرفته، یکی از ماهیچه‌های بدن روند تحلیلی خود را طی می‌کند و شکل و فرم طبیعی خود را از دست می‌دهد.

این عارضه در افرادی که فعالیت فیزیکی و ورزشی کمتری دارند، رخ می‌دهد. افراد پشت‌میزنشین، سالمندان و افرادی که به دلیل معلولیت خانه‌نشین شده‌اند، بیشتر از سایرین، عضلات آنها در معرض نابودی و ازبین‌رفتن هستند.

دلایل دیگری مانند سکته، آرتروز، بالارفتن سن، پوکی‌استخوان، روماتیسم مفصلی، سوختگی، اسکلروز چندگانه و آسیب‌های عصبی هم احتمال تحلیل ماهیچه‌ها را بالا می‌برند. پیروی از رژیم غذایی نامناسب، کم‌تحرکی و بی‌حرکتی و ورزش نکردن از عمده دلایل تحلیل ماهیچه‌ها و ازبین‌رفتن عضلات بدن است که منجر به لاغری و کاهش وزن می‌شود.

شرایط آب‌وهوایی یکی از عات های لاغری است

در مناطقی که دمای هوا  بالا می باشد و در شرایط هوایی گرم، اشتهای فرد کاهش می‌یابد. همچنین در مناطق گرمسیری، متابولیسم و سوخت‌وساز بدن به میزان 10 درصد کمتر از نواحی معتدل است. در عوض هوای سرد، باعث تحریک اشتهای فرد می‌شود.  هوای خیلی گرم و خیلی سرد، این تعادل را به هم زده، فعالیت فرد کاهش و نیاز به انرژی هم کمتر می‌شود.

علت لاغری مبتلایان به بیماری آدیسون

در نتیجه حمله سیستم ایمنی بدن به غدد فوق‌کلیوی، فرد به بیماری آدیسون مبتلا می‌شود. در این بیماری، هورمون‌های کورتیزول و آلدوسترون تولید نمی‌شوند. کورتیزول، مسئول تنظیم سوخت‌وساز و اشتهای بدن است. عدم ترشح و کاهش تولید این هورمون در بدن، منجر به کاهش اشتها و وزن بدن می‌شود.

بیماری آدیسون با علائمی چون خستگی مزمن، فشارخون پایین، ضعف عضلانی، میل زیاد به خوردن نمک و نیز فشارخون بالا همراه است. آدیسون یک بیماری نادر است که درصد کمی از افراد در جهان به آن مبتلا هستند.

مصرف الکل

اعتیاد به الکل، فرد را با عوارضی مانند نفخ معده، سیری کاذب، مشکلات گوارشی و زخم معده مبتلا می‌کند و فرد اشتهای خود را ازدست‌داده و لاغر می‌شود.

آلزایمر

مبتلایان به آلزایمر عمدتاً فراموش می‌کنند باید غذا بخورند. کاهش وزن شدید و ناگهانی و لاغری در افراد مبتلا به آلزایمر پدیده‌ای طبیعی است. علاوه‌برآن، نوع بیماری به‌گونه‌ای است که مکانیسم بدن را دچار اختلال می‌کند.

راهکار لاغری چیست؟

شاید بارها افراد لاغر را مشاهده کرده‌اید که می‌گویند غذا زیاد می‌خورند ولی چاق نمی‌شوند. کاملاً درست است. افراد لاغر با غذا خوردن، چاق نمی‌شوند. تصور آنها این است که چون لاغر هستند، هر غذایی را می‌توانند بخورند. این تفکر کاملاً اشتباه است.اما علت لاغری آنها چیست؟

افراد لاغر خصوصاً آنها که دچار لاغری مفرط هستند، باید ابتدا با مصرف غذاهای کم‌حجم و پرکالری، وزن خود را به‌تدریج افزایش دهند. به همین ترتیب علاوه بر تغذیه روزانه، به میزان 1100 کیلوکالری معادل یک کیلو اضافه‌وزن در یک هفته، کالری اضافی دریافت کنند.

کار برای لاغرها با رعایت همین چند نکته تمام نمی‌شود بلکه باید تحت‌نظر پزشک متخصص و کارشناس تغذیه یاد بگیرند که چه غذایی را قبل، بعد و کدام غذا را وسط وعده میل کنند. کدام یک از آنها را بیشتر و کدام یک را کمتر مصرف کنند.

جمع‌بندی

در اغلب مواقع ما با افرادی مواجه هستیم که خواهان کاهش وزن و لاغری هستند. اما فراموش نکنیم که افرادی هم هستند که از لاغری رنج می‌برند. لاغری مفرط و ضعف بدنی به‌ویژه برای آقایان، نگرانی زیادی را به همراه دارد.ما در بالا به صورت مفصل توضیح دادیم علت لاغری چیست؟

توجه داشته باشید اگر علت لاغری ناشی از بیماری و ضعف بدن باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. کاهش وزن در طول یک سال امری طبیعی است. اما برای کاهش وزن شدید و بیش از 5 درصد وزن بدن، بدون هیچ دلیلی باید به دنبال علت آن باشید. در بسیاری از موارد، با ازبین‌بردن عارضه و بیماری که منجر به لاغری شده است، کاهش وزن فرد نیز جبران می‌شود.