قرص کافئین و نقش آن در رژیم لاغری

امروز می خواهیم به بررسی قرص کافئین و نقش آن در رژیم لاغری بپردازیم پس با ما همراه باشید. به طور معمول افراد برای کاهش وزن و لاغری به دنبال راه‌ها و روش‌های ساده و راحت هستند. خصوصاً اگر این روش لاغری با خوردن همراه باشد، محبوبیت بیشتری هم دارد! اگر چاق هستید، حتماً تاکنون اطرافیان، مصرف قرص کافئین را به شما توصیه کرده‌اند.

اما این محصول و مکمل گیاهی چقدر در کاهش وزن و لاغری مؤثر است؟ قرص کافئین چگونه باعث لاغری می‌شود؟ میزان مصرف روزانه قرص کافئین برای کاهش وزن باید چقدر باشد؟ آیا قرص‌های کافئین مضراتی هم دارند؟ در این مقاله قصد داریم با پاسخ به این پرسش‌ها شمارا با نکاتی در مورد قرص کافئین و نحوه عملکرد آن بر بدن، آشنا کنیم.

 

قرص کافئین چیست و چه تأثیری در لاغری دارد؟

قرص کافئین یک Pre workout یا مکمل ورزشی است مصرف قرص کافئین و نقش آن در رژیم لاغری بسیار مؤثر است. به همین دلیل ورزشکاران و بدنسازان برای کاهش وزن، قبل از ورزش‌کردن از آن استفاده می‌کنند. برای پی‌بردن به نقش کافئین در لاغری، باید با نحوه عملکرد آن در بدن آشنا شنویم.

قرص کافئین با سوزاندن کالری بیشتر، افزایش متابولیسم بدن، سرکوب اشتها و کمک لیپولیز – شکستن چربی‌های ذخیره شده – منجر به کاهش وزن می‌شود.

آدنوزین نام ماده‌ای در بدن است که باعث ایجاد احساس خستگی و خواب‌آلودگی در فرد می‌شود. با مصرف کافئین، گیرنده‌های آدنوزین در مغز مسدود شده و از ترشح دوپامین جلوگیری می‌کنند. این فرایند در نهایت سطح هوشیاری و بیداری فرد را افزایش می‌دهد.

 

نکته قابل‌توجه اینکه مصرف قرص کافئین و نقش آن در رژیم لاغری ابتدا در کوتاه‌مدت باعث افزایش متابولیسم بدن می‌شود. اما بدن مصرف‌کنندگان در درازمدت نسبت به این ماده مقاوم شده و اثربخشی آن در چربی‌سوزی و کاهش کالری بدن کمتر می‌شود. به همین دلیل در نتیجه مطالعات انجام شده، توصیه می‌شود که وقفه‌ای بعد از مصرف منظم دوهفته‌ای قرص کافئین، ایجاد کنید. سپس با یک دوز جدید، از اثرات مفید کافئین بر لاغری بهره‌مند شوید.

کافئین چیست؟

کافئین ماده‌ای آلکالوئیدی از خانواده گزانتین است که خواصی مشابه تئوفیلین و تئوبرومین دارد. تمامی این مواد و کافئین نیز محرک‌های بسیار مؤثر سیستم عصبی هستند. به عبارتی ساده‌تر، ساختار شیمیایی و کارکرد کافئین روی مغز، منجر به لاغری می‌شود.

کافئین خالص، به شکل پودر سفیدرنگ و دارای مزه­ای تلخ است. ترکیب شیمیایی و ساختار آن از اکسیژن، هیدروژن، نیتروژن و کربن تشکیل شده است. از کافئین به طور گسترده، در داروهای پزشکی سرماخوردگی، ضد درد و ضد سرفه استفاده می‌شود. علاوه‌برآن کافئین به طور روزانه از طریق مصرف شکلات، چای، چای سبز، قهوه و انواع نوشیدنی‌های انرژی‌زا وارد بدن می‌شود.

 

این ماده تمرکز، ضربان قلب، انرژی، حافظه و قدرت یادگیری را افزایش می‌دهد. کافئین با ازبین‌بردن آثار خستگی عضلانی هنگام انقباض عضلات، باعث افزایش جذب کلسیم می‌شود. به همین دلیل این ماده مورد مصرف اغلب ورزشکاران در تمرینات ورزشی است. کافئین همچنین با حمل و انتقال پتاسیم به بافت غیرفعال بدن، به کاهش درد و تسریع در ریکاوری بدن کمک زیادی می‌کند.

به طور معمول قرص‌های رژیمی حاوی میزان بالایی کافئین هستند. استفاده از این ماده در ترکیب انواع قرص‌های رژیمی، اهمیت و اثرات مفید آن بر لاغری را نشان می‌دهد. به طور متوسط در هر گرم قرص کافئین 200 میلی‌گرم کافئین وجود دارد.

مصرف قرص کافئین در کنار سایر داروها مانند مسکن‌های درمان میگرن و سردرد، ترکیبی بسیار مفید با اثرگذاری بالا در کاهش درد خواهد بود. مصرف قرص کافئین و آنتی‌هیستامین در کاهش خستگی و خواب‌آلودگی بسیار مؤثر است. در برخی شرایط پزشکی مانند مشکلات تنفسی نوزادان و کودکان نوپا بعد از عمل جراحی، از کافئین استفاده می‌شود.

بهترین زمان مصرف قرص کافئین

طبق آزمایش‌های به‌دست‌آمده، بهترین اثرات مثبت قرص کافئین و مشتقات آن در کمک به چربی‌سوزی 4 تا 6 ساعت است. نکته قابل‌توجه اینکه که 1 تا 2 ساعت اولیه پس از مصرف قرص کافئین، بیشترین تأثیر را در بدن دارد؛ بنابراین بهتر است قرص کافئین نیم الی یک ساعت قبل از ورزش‌کردن مصرف شود.

از طرفی کافئین، محرکی قوی باقدرت انرژی‌زایی بالا و رفع خستگی و خواب‌آلودگی است. توصیه می‌شود که این قرص را در ساعات اولیه صبح و قبل از ورزش‌کردن استفاده کنید تا هنگام شب، خواب شما مختل نشود. همچنین روزانه فقط یک قرص کافئین مصرف کنید.

نحوه مصرف قرص کافئین در بدنسازی

1.     برای لاغری به‌ازای هر کیلو از وزن بدنتان 3 تا 6 میلی‌گرم قرص کافئین قبل از تمرینات، مصرف کنید.

2.     در ابتدای شروع مصرف به‌ازای هر کیلو وزن بدنتان، 3 میلی‌گرم و سپس به‌تدریج دوز آن را افزایش دهید.

3.      سعی کنید میزان مصرف روزانه قرص کافئین را 6 میلی‌گرم در هر کیلو وزن بدن یا کمتر حفظ کنید.

4.       یک روز در هفته اصلاً قرص کافئین مصرف نکنید.

5.      ورزشکاران حداقل 15 دقیقه قبل از انجام تمرینات ورزشی، قرص را میل کنند.

فواید و مزایای قرص کافئین

قرص کافئین علاوه بر لاغری، اثرات مثبت و مفیدی نیز روی بدن دارد. از فواید قرص کافئین بر بدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.      تسکین و کاهش درد

2.       کاهش خستگی و خواب‌آلودگی

3.      افزایش انقباض عضلانی

4.       کمک به لیپولیز (شکننده زنجیره چربی‌ها در بدن)

5.      افزایش تمرکز و هوشیاری

6.     تقویت حافظه کوتاه‌مدت

7.      بهبود عملکرد و ضربان قلب

8.       درمان آسم

9.      تأمین سلامت پوست و مو

10.      افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی هنگام ورزش‌کردن (Vo2max)

مضرات و عوارض مصرف بیش از حد قرص کافئین

با وجود تمام فواید و مزایای قرص کافئین، همانند سایر مکمل‌ها و قرص‌های لاغری، این ماده مضراتی نیز دارد. توجه داشته باشید که نباید به آن اعتیاد پیدا کنید، زیرا مصرف زیاد این ماده منجر به بروز افسردگی و ناراحتی می‌شود. همچنین اگر ضربان قلب شما بالای 90 است، نباید از این قرص‌ها برای کاهش وزن و لاغری استفاده کنید. از دیگر عوارض و مضرات مصرف زیاد قرص کافئین:

1.     افزایش تپش قلب و ایجاد ضربان نامنظم قلب

2.     ایجاد حالت تهوع و استفراغ

3.       بروز زخم‌های گوارشی

4.      اسهال

5.      سردرد و سرگیجه

6.      صرع

7.      درد در ناحیه قفسه سینه

8.      دیابت

9.       پوکی‌استخوان

10.      اختلال دوقطبی

11.      لرزیدن یا ایجاد تشنج عصبی

مصرف زیاد و بیش از حد قرص کافئین، سمی و در شرایطی کشنده است. در صورت بروز هرکدام از علائم و عوارض مصرف بیش از حد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

چه افرادی نباید قرص کافئین مصرف کنند؟

کودکان و افراد زیر 14 سال نباید قرص کافئین مصرف کنند. به دلیل اثرگذاری کافئین روی متابولیسم کلسیم، توصیه می‌شود سالمندان نیز تا حد ممکن از مصرف قرص کافئین خودداری کنند. زیرا احتمال تضعیف استخوان‌ها و پوکی‌استخوان‌ها در این رده سنی بسیار بالاست.

از دیگر افرادی که از مصرف قرص کافئین منع شده‌اند:

1.      خانم‌های باردار و شیرده

2.       بانوانی که قصد بارداری دارند.

3.      افرادی که به کافئین حساسیت دارند.

4.      بیماران قلبی، فشارخون، دیابت و مبتلایان به رفلاکس معده

5.      افراد مبتلا به سردردهای میگرنی مزمن

نکات مهم درمورد مصرف قرص کافئین

مصرف قرص کافئین برای تمام افراد قابل‌تحمل نیست. همان گونه که پیش‌تر گفته شد این قرص، در صورت مصرف زیاد مسمومیت‌زا است. نکات دیگری که در مورد مصرف قرص کافئین باید رعایت شود:

.     هم‌زمان با مصرف قرص کافئین، از دیگر مواد کافئین‌دار استفاده نشود.

.     اگر ورزشکار حرفه‌ای هستید، یک هفته قبل از رویدادهای مهم ورزشی و مسابقات، مصرف کافئین را قطع کنید.

.      برای جلوگیری از اختلال خواب شبانه، تمرینات و مصرف قرص را به صبح موکول کنید.

.      درصورتی‌که تمرینات وزنه‌ای و عضلانی سخت ندارید، قرص کافئین میل نکنید.

جمع‌بندی

قرص کافئین، یکی از انواع مکمل‌های گیاهی است که محبوبیت زیادی بین ورزشکاران و بدنسازان حرفه‌ای دارد. این قرص با اثرگذاری روی گیرنده‌های مغز، باعث سرکوب اشتها، رفع خستگی و خواب‌آلودگی و سوزاندن کالری می‌شود.

به دلیل رفع خواب‌آلودگی، توصیه می‌شود که قرص را صبح و قبل از تمرینات سنگین میل کنید. زیرا می‌تواند خواب شبانه فرد را مختل کند. در کنار تمام مزایای قرص کافئین، مصرف زیاد این قرص برای فرد عوارضی همچون تپش قلب، بروز مشکلات گوارشی و اضطراب و استرس در پی دارد.