دسترسی سریع به محتوای این صفحه (نمایش)
رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان
توجه به رژیم غذایی مادران باردار قبل از زایمان و بعد از زایمان کمک می‌کند تا مادران این پروسه مهم و حیاتی را با در نظر گرفتن سلامت خود و کودک عزیزشان سپری نمایند. مادر شدن برای هر خانمی امری شیرین و لذت‌بخش است، اما باید دانست، دوران بارداری و زایمان به علت اینکه تمامی ارگان‌های بدن خانم‌ها را درگیر می‌سازد، یک دوره حساس و سرنوشت‌ساز می‌باشد. به‌گونه‌ای که کمترین اهمال و بی‌توجهی درروش تغذیه، سلامت مادر و جنین را به مخاطره می‌اندازد.
در این مطلب به بررسی رژیم غذایی مادران باردار قبل و بعد از زایمان به‌منظور ارائه راهکارهایی سودمند در جهت دفع خطرات احتمالی و کمک به گذران سالم‌تر این دوره می‌نماییم. نمی‌توان نادیده گرفت که برخی از مواد غذایی قادر هستند، انرژی و آرامش بدن و ذهن را برای زمان زایمان فراهم سازند و بعدازاین فرآیند نیز از تحلیل بافت‌های بدن مادر جلوگیری کنند. ازاین‌رو پیروی از یک رژیم غذایی که حاوی این گروه‌های تغذیه‌ای باشد، زایمان بی‌دردتر و کم مشکل‌تری را برای خانم‌ها فراهم می‌سازند.
مواد غذایی ضروری در رژیم غذایی قبل از زایمان و رژیم غذایی بعد از زایمان:
پزشکان در رژیم غذایی مادران باردار را به مصرف برخی مواد غذایی تشویق می‌کنند و البته در کنار آن از تناول بعضی گروه‌های دیگر منع می‌سازند. تمامی این رویکردها به دلیل اثرات خاص و ویژه برخی مواد غذایی بر بدن است که در دوران بارداری به خاطر حساسیت‌های بیشتر بدن علائم شان با شدت بیشتری خود را نشان می‌دهد. ازاین‌رو باید بااحتیاط برای رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان تصمیم‌گیری نمود. در این مطلب به‌صورت جداگانه هرکدام از این رژیم‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم و عناصر و اجزای ضروری آن‌ها را برای شما برمی‌شماریم.
· بهترین رژیم غذایی قبل از زایمان:
ادعا می‌شود برخی مواد غذایی توانایی کاهش درد و ناراحتی‌های زمان زایمان را داشته، ازاین‌رو مادرانی که به مصرف آن‌ها مبادرت می‌ورزند با ناراحتی و تنش کمتری این دوران را سپری می‌سازند. در ادامه بیشتر با این مواد غذایی لذیذ و درعین‌حال مغذی آشنا می‌شویم.
1. مواد غذایی حاوی پروتئین:
اگرچه پروتئین جزء مواد غذایی است که در هر دو رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان جایگاهی رفیع دارد، اما به مصرف آن در دوران قبل از زایمان توصیه اکید می‌شود. پروتئین‌ها اهمیت ویژه دارند، زیرا به‌سرعت هضم شده و سبب هضم راحت دیگر مواد غذایی نیز می‌شوند. البته این پروتئین‌ها بیشتر در دسته لبنیات مانند ماست یونانی، کره بادام‌زمینی، پنیر و … جای گرفته و پروتئین‌هایی چون گوشت گوساله، گوشت شتر و … را در برنمی‌گیرند.
2. استفاده از کربوهیدرات‌های پیچیده:
غذاهایی که به‌خوبی احساس سیری را القا نموده اما حجم زیادی نداشته و بر معده فشار مضاعفی وارد نمی‌سازند، قبل از زایمان گزینه‌ای عالی هستند. این مواد شامل کربوهیدرات‌های پیچیده‌ای مانند نان غنی‌شده، برنج قهوه‌ای، پاستا و … بوده که هم انرژی زمان زایمان را تأمین نموده و هم فیبر آن مانع افت قند خون می‌شوند.
3. انواع میوه‌های تابستانی:
میوه‌های تابستانی حاوی قند کافی و انرژی لازم بوده، ازاین‌رو خانم‌های باردار را جهت حضور در پروسه مهم زایمان آماده می‌سازند. در این راستا انگور، طالبی، موز و … چه به‌صورت تازه و چه یخ‌زده یا اسموتی همگی می‌توانند، نیاز تغذیه‌ای این زمان را برآورده سازند و خانم‌ها را به منابعی غنی برسانند.
4. آب‌میوه‌های طبیعی:
شاید مصرف آب به‌منظور تأمین رطوبت کافی بدن در زمان زایمان، به علت نیاز مبرم به استفاده از سرویس بهداشتی کمی برای خانم‌ها سخت باشد. ولی آب‌میوه‌های طبیعی می‌توانند علاوه بر تأمین رطوبت، کمتر شمارا با چنین مشکلی مواجه ساخته و از طرفی قند موردنیاز بدنتان را در حین عمل زایمان فراهم سازند.
5. ماست و شیر:
به دلیل اهمیتی که ماست و شیر در هر دو رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان دارند، می‌توان در یک قالب جداگانه به آن‌ها پرداخت. درواقع این دو ماده غذایی انرژی‌بخش بوده و جزء کربوهیدرات‌ها مهم تلقی می‌شوند. از طرفی کلسیم موردنیاز دوران بارداری را نیز تأمین نموده و از منابع طبیعی کلسیم محسوب شده، بدین ترتیب تأثیر خوبی بر کاهش درد زایمان نیز دارند.
6. آناناس و موز:
آناناس با تولید نوعی آمینواسید در بدن به بازنمودن دهانه رحم و کاهش دردهای این دوره می‌پردازد و موز نیز با خواص آرام بخشی خود یک زایمان راحت‌تر را برای خانم‌ها رقم می‌زند. ازاین‌رو در میان تمامی میوه‌ها جزء بهترین گزینه‌ها به‌منظور کاهش عوارض زایمان هستند.
7. مصرف آشامیدنی‌ها:
آب و آشامیدنی‌های غیرالکلی شمارا ازهرجهت آماده یک زایمان بی‌دغدغه می‌سازند، زیرا رطوبت کافی بدنتان را در این برهه تأمین نموده و از بروز مشکلات کم‌آبی و کاهش رطوبت بدن در زمان زایمان جلوگیری به عمل می‌آورند.
· بهترین رژیم غذایی بعد از زایمان:
در اینجا تفاوتی وجود ندارد که زایمان طبیعی را برای خود برگزیده باشید یا به دستور پزشک سزارین را انجام دهید. به‌هرحال مواد غذایی نیز وجود دارند که در این دوران حامی شما بوده تا انرژی ازدست‌رفته‌تان را بازیابی نمایید و سریع‌تر به حالت نرمال خود بازگردید. باهم برخی از این مواد غذایی که احیاناً برای رژیم غذایی مادران باردار قبل و بعد از زایمان سودمند بوده، اما بیشترین تمرکزشان بر روی تأمین نیازهای مراحل بعد از زایمان است، آشنا می‌شویم.
1. انتخاب غذاهای مقوی اما زودهضم:
غذاهایی مانند کاچی، فرنی، سوپ جو، شیر برنج، خورشت‌های رقیق و … که راحت هضم می‌شوند علاوه بر اینکه سیستم گوارش مادران را از حالت شوک بعد از زایمان خارج می‌سازند به تقویت این خانم‌ها و غنی‌تر شدن شیرشان کمک می‌نمایند. درواقع این دست غذاها برای بازسازی و تقویت بدن و برطرف سازی نیازهای تغذیه‌ای شیرخواران بسیار مهم هستند. این روند تغذیه‌ای را حتماً تا چندین هفته بعد از زایمان ادامه دهید.
2. توجه به مقوله آب‌رسانی بدن:
مهم‌ترین عنصر شیر مادر علاوه بر املاح و مواد مغذی آب است، ازاین‌رو نیاز تغذیه‌ای مادران شیرده به آب و مایعات نسبت به گذشته چندین برابر می‌شود. در صورت عدم توجه به چنین موضوعی با کمبود شیر، بالا رفتن غلظت خون و … باید دست‌به‌گریبان شوید که به‌راستی مشکل‌ساز هستند.
3. مصرف مواد غذایی ضدالتهابی:
سبزی‌های برگ سبز و تازه در کنار میوه‌هایی بارنگ بنفش و خصوصاً در دسته توت‌ها در زمره مواد غذایی ضدالتهابی قرار می‌گیرند. ازاین‌رو مصرف آن‌ها در رژیم غذایی مادران باردار قبل و بعد از زایمان توصیه‌شده زیرا قبل از زایمان به هضم بهتر غذا کمک کرده و در بعد از زایمان التهابات را فرونشانده و بدنتان را زودتر به فرم متعادل خود بازمی‌گردانند.
4. پروتئین‌های غنی از آهن:
در بعد زایمان به علت بالا رفتن سرعت سوخت‌وساز بدن به جهت تولید شیر می‌توانید، از پروتئین‌های حیوانی مانند جگر، گوشت گوساله، گوسفند، آب قلم و … در کنار پروتئین‌های لبنی استفاده نمایید. بدین ترتیب از آهن فراوان آن‌ها به‌منظور برطرف نمودن کم‌خونی و فقر آهن بهره‌مند شوید.
5. استفاده از چربی‌های سالم:
چربی‌های سالم دارای دسته‌های متنوعی هستند که از روغن‌هایی چون نارگیل، زیتون، کنجد و … شروع‌شده و تا میوه‌های دارای روغن مانند آووکادو ادامه می‌یابد. البته کره‌های حیوانی نیز در کنار روغن ماهی‌هایی چون قزل‌آلا و سالمون نیز در این دسته قرار می‌گیرند که به‌راستی برای بازگردانی انرژی بعد زایمان بسیار سودمند هستند.
6. مصرف غلات بدون گلوتن:
برنج، جو دوسر و … جزء مهمی از رژیم غذایی خانم‌ها بعد از زایمان هستند، بدون غلات به‌راستی رژیم این بانوان ناقص بوده و بخش اعظمی از نیازهای تغذیه‌ای آن‌ها و به‌تبع نوزادانشان تأمین نمی‌گردد. غلات سرشار از فیبر بوده و انرژی و توان شمارا برای ادامه راه پرمشغله مادری تأمین می‌سازند.
7. لبنیات غنی‌شده:
لبنیات نیز از آن دسته خوراکی‌ها هستند که مصرف آن‌ها در هر دو رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان توصیه اکید می‌شود، اما در رژیم غذایی بعد از زایمان مقدار آن به 1000 واحد افزایش می‌یابد، زیرا در این دوران تأمین کلسیم بدن مادر ضروری است. این لبنیات می‌تواند شامل ماست، شیر و حتی محصولات کفیر شود.
مواد غذایی مناسب برای رفع ضعف بعد از زایمان:
اگرچه بعد از سزارین ناچارید تا حدود 2 ماه و بعد از زایمان طبیعی تا چندین هفته در استراحت مطلق به سر ببرید، اما به‌هرحال باید انرژی تحلیل رفته خود را بعد از مدتی بازیابی نمایید و بتوانید به تحرک کافی جهت مراقبت از فرزندتان برسید. نوزادان به حفاظت بالایی نیازمند هستند که اگر مادر انرژی کافی برای انجام و رفع و فتق امور وی را نداشته باشد، خطرات عدیده‌ای نوزاد را تهدید می‌سازد. به‌علاوه بر اینکه مادران باید فعالیت‌های تازه‌ای را نیز به فهرست کارهای هرروزه خود اضافه نمایند که درگذشته به انجام آن‌ها نمی‌پرداخته‌اید.
ازاین‌رو باید انرژی مضاعفی را برای خود تدارک ببینید. در این راستا مواد غذایی کلاژن ساز بسیار مثمر ثمر هستند. این مواد می‌توانند بافت‌های فرسوده را بازسازی نموده و بدن را برای یک پروسه جدید از زندگی آماده سازند. البته از اسیدهای چرب ضروری نیز که به‌کرات در مواد غذایی چون گردو، دانه چیا، بذر کتان و … یافت می‌شود که به ترمیم سیستم عصبی مادر و تکامل دستگاه عصبی نوزاد کمک می‌کند نیز نباید غافل شوید.
مصرف ویتامین‌های گروه C، D و B را نیز فراموش نکنید البته ویتامین‌ها از مواد ضروری در هر دو رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان بوده که کمبودشان می‌تواند عواقب خطرناکی را متوجه مادر و جنین سازند. این ویتامین‌ها در میوه‌ها و سبزی‌هایی مانند عدس، نخودفرنگی، کلم قرمز، آناناس و … به‌وفور یافت می‌شوند. البته مواد غذای حاوی فولات نیز مانند اسفناج، آووکادو و کلم‌بروکلی کمک بزرگی به بازگردانی انرژی ازدست‌رفته شما می‌کنند.
در این میان حتماً در رژیم خود از غذاهای دریایی به‌صورت دو یا سه وعده در هفته نیز بگنجانید و از آهن فراوان، ویتامین B12 و پروتئین سالم آن‌ها استفاده نمایید.
حجم مواد غذایی لازم در رژیم غذایی قبل از زایمان و رژیم غذایی بعد از زایمان:
بسیاری از مادران به‌محض احساس کمی ضعف یا برعکس کمی اضافه‌وزن قبل یا بعد از زایمان رژیم غذایی خود را رها کرده و به سمت پرخوری مفرط یا پرهیزهای نادرست می‌روند. بدین ترتیب سلامت خود و کودکشان را به خطر می‌اندازند. فرقی نمی‌کند شما پروسه خسته‌کننده قبل از زایمان را سپری می‌کنید یا در حال گذران مراحل دردناک اما شیرین بعد از زایمان هستید، رژیم‌های غذایی برای این برهه‌ها نیز وجود داشته و بدین ترتیب مادران را از مصرف بی‌رویه و ناصحیح مواد غذایی بر حذر می‌دارند. در رژیم غذایی مادران باردار قبل و بعد از زایمان باید بر حجم کالری ورودی نظارت کامل نموده تا از بحران‌های این دوره خاص در زندگی به‌سلامت عبور نمایید.
تغذیه کودک از بدن مادر قبل از زایمان و ورود به دوران شیردهی بعد از زایمان، بدن خانم‌ها را ضعیف می‌سازد، اما پس از زایمان شما فقط مجاز به مصرف 1800 تا 2200 کالری در روز بوده و بیشتر از آن به‌صورت چربی در بدتان انباشته می‌شود. تقسیم صحیح مواد غذایی موجود در وعده‌هایتان به تکه‌هایی از میوه‌ها، غلات سبوس‌دار، کربوهیدرات‌ها و همچنین پروتئین‌ها شمارا در مقابل کوهی از کالری‌های نامناسب قرار نداده و در عوض با یک برنامه غذایی مناسب نیاز شما و کودکتان را به‌صورت هم‌زمان تأمین می‌سازد. با کاهش حجم وعده‌های غذایی اصلی و تقسیم آن‌ها به 5 تا 7 وعده فرعی بهترین راهکار برای گذر از بحران زایمان است.
مواد غذایی ممنوع قبل از زایمان و بعد از زایمان:
ممنوعیت‌های حاکم بر رژیم غذایی مادران باردار قبل و بعد از زایمان بیشتر بر جنبه آرامش بخشی مادر و کودک تمرکز دارند. بدین معنی که هرگونه مواد غذایی که مصرف آن بر سیستم عصبی هرکدام از دو نفر یادشده تأثیر منفی بگذارد از وعده‌های غذایی حذف می‌گردد. با نگاهی به نکات ذکرشده، پرهیزهای سخت و غیرقابل‌تحملی در اینجا به چشم نمی‌خورد و هر آنچه دیده می‌شود فقط نادیده‌گیری مواد مضر و جایگزینی آن با خوراکی‌های سودمند است.
· مواد غذایی حاوی کافئین:
کافئین قبل از زایمان با برهم زدن تعادل خواب و ایجاد بی‌قراری و بی‌تابی شرایط سخت زایمان را برای شما سخت‌تر و طاقت‌فرساتر می‌سازد. این خوراکی بعد از زایمان نیز به علت مخلوط شدن با شیر مادر باعث بی‌قراری و بی‌خوابی نوزاد می‌شود. ازاین‌رو تا پایان پروسه شیردهی بهتر است، خود را از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند نوشابه‌های سیاه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و چای محروم ساخته و به‌جای آن از انواع آب‌میوه‌های تازه و دم‌نوش‌های شفابخش و آرام‌کننده، استفاده نمایید.
· مصرف ماهی‌های دارای جیوه:
جیوه ماده‌ای خطرناک است که نه‌تنها باید در رژیم غذایی مادران باردار قبل از زایمان و بعد از زایمان حذف شود، بلکه در زمان‌های معمول نیز سیستم عصبی افراد را تحت تأثیر ناخوشایندی قرار می‌دهد. جیوه با حمله به سلول‌های عصبی نوزادان در آن‌ها مشکلات حاد عصبی را ایجاد می‌کند. بافت ماهی‌های جنوب اغلب به این ماده مضر آغشته هستند، ازاین‌رو سعی کنید این ماهی را با سالمون جایگزین نموده و از مضرات جیوه به دورمانده و در مقابل از فواید یک ماهی سالم بهره‌مند شوید. ماهی سالمون حاوی مقدار مناسبی از اسیدهای چرب امگا 3 است که باعث تقویت سیستم عصبی نوزادان شده، ازاین‌رو به مصرف آن دو بار در هفته توصیه می‌شود.
· مواد غذایی فرآوری شده:
این مواد غذایی به دلیل حجم بالای مواد نگه‌دارنده‌ای که دارند باید به‌کل از رژیم غذایی خانم‌های در شرف وضع حمل و حتی فارغ شده حذف شوند. بروز علائم آلرژیک یا ایجاد چنین حساسیت‌هایی در نوزادانی که مادرانشان با چنین مواد غذایی تغذیه‌شده‌اند، به‌مراتب بالاتر است. ازاین‌رو به‌منظور حفظ سلامتی کودک دلبندتان تا حد توان به سمت چنین خوراکی‌هایی مایل نشوید و بیشتر از نمونه‌های خانگی و دست‌ساز خود استفاده کنید.
· حذف مواد غذایی نفاخ:
سیستم گوارش کودکان در بدو تولد تکمیل‌نشده است و به‌تدریج در مراحل آتی به کمال می‌رسد ازاین‌رو اگر با شیری تغذیه‌شده باشند که حاوی مواد غذایی نفاخ باشد، به‌شدت آزاردیده و در برخی موارد سبب اسهال، حالت تهوع و استفراغ کودک می‌شود. پس از مصرف این مواد خوراکی اجتناب نمایید و جایگزین‌های مناسب‌تری را برای آن‌ها بیابید.
چرا رژیم غذایی قبل از زایمان و بعد از زایمان بسیار مهم است؟
تا اینجا مطلب به شرح مواد غذایی مفید، حجم و مقدار اندازه مناسب آن‌ها و گروه‌های غذایی نامطلوب برای خانم‌های در آستانه زایمان پرداختیم. ولی در این بخش به‌ضرورت انتخاب چنین رژیم‌های و دلایل گزینش این سبک تغذیه‌ای اشاره می‌کنیم. بدین ترتیب رغبت شمارا به‌عنوان یک خانم باردار یا در آستانه بارداری یا زایمان به پیروی از نکات ذکرشده بیش‌ازپیش می‌نماییم. درواقع شما موظف به رعایت نکات مهم در هر دو رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان به دلایل مختلفی هستید که آشنایی با آن‌ها گام‌هایی آگاهانه‌تر را برایتان پدید می‌آورد.
· آمادگی برای یک شیردهی موفق:
انتخاب یک پروسه غذایی سالم، پیوسته و منظم از قبل تا بعد از زایمان به شما کمک می‌کند، یک آمادگی همه‌جانبه را برای یک دوره شیردهی موفق کسب نمایید. نمی‌شود به غذاهای غیرمغذی و ناسالم روی آورد و انتظار داشت با یک شیر مقوی، فراوان و سالم کودک چندروزه خود را تغذیه نمایید. پیروی از رژیم‌ها شمارا برای پذیرش مسئولیت مادری آن‌هم به بهترین نحو ممکن آماده می‌سازند.
· حفظ سلامت مادر:
تنقلات در دوران بارداری سبب ضعیف شدن بدن مادران شده و گاهی حتی پس از گذر زمانی طولانی بعد زایمان نیز انرژی تحلیل رفته بازنمی‌گردد. پس به جد بر روی نحوه گزینش و چگونگی تناول خوراکی‌های خود نظارت نمایید و هرگز به سمت خوراکی‌هایی با کالری بالا اما فاقد ویتامین، فیبر، مواد معدنی و … نروید.
· برطرف شدن خطر کمبود وزن نوزاد یا اضافه‌وزن در بدو تولد:
نوزادانی که مادران آن‌ها از تغذیه نامناسبی بهره‌مند شده باشند در بدو تولد یا با اضافه‌وزن مفرط به دنیا آمده یا از کمبود وزن مفرط در رنج خواهند بود. این معضل گاهاً تا سال‌های مدیدی با کودکان همراه است و آن‌ها را با عوارض مختلفی درگیر می‌سازد. چه بسیار بزرگ‌سالانی که از کودکی با معضلات اضافه‌وزن یا کاهش وزن درگیر بوده و تا حال نیز راه چاره‌ای برای آن نیافته‌اند.
· جلوگیری از اختلالات رشد و تکامل جنینی:
این اختلالات رشد و تکامل جنینی گاهی فقط به تولد یک کودک با جثه‌ای نحیف و کوچک خلاصه می‌شود و گاهی نیز به موارد حادتر چون اختلالات ذهنی و مغزی و حتی قلبی ادامه می‌یابد. هر عضوی در بدن نوزاد ممکن است با این اختلالات درگیر شده و بدن حساس نوزاد را به مخاطره بی اندازد. پس رعایت هر دو رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان را جدی گرفته و نکات آن را موبه‌مو اجرا نمایید.
· پیشگیری از دیابت حاملگی:
گاهی بدخوری، پرخوری و بی‌نظمی در تغذیه سبب می‌شود، مادران باردار با اضافه‌وزن مواجه شده و خطرات زیادی آن‌ها و کودکانشان را تهدید سازد. یکی از مشکلات رایج که ممکن است، گریبان گیر مادران شود، دیابت حاملگی است که اگرچه علائم آن برای مادران بعد از فارغ شدن برطرف می‌شود، ولی عوارض آن بر نوزادان دائمی خواهد بود. به‌گونه‌ای که گاهاً با بیماری‌های خطرناکی چون ناراحتی قلب و عروق، خود را متأسفانه در این نورس‌های دوست‌داشتنی، نشان می‌دهد.
· ایجاد فشارخون حاملگی:
عدم پایبندی به رژیم‌های ذکرشده شمارا در آستانه فشارخون دوران بارداری قرار می‌دهد. این فشارخون گاهاً از ماه‌های ابتدایی بارداری شروع می‌شود که نه‌تنها مادر را در 9 ماه با مشکلات زیادی مانند زایمان زودرس مواجه می‌سازد، سلامتی جنین را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. بدین ترتیب مهم است، از بروز آن پیشگیری نماییم. فشارخون برای بزرگ‌سالان خطرناک است چه برسد برای جنینی با قوای جسمی بسیار محدود که شرایط حساسی را می‌گذراند.
سه اصل مهم در رژیم غذایی قبل از زایمان و بعد از زایمان:
دقت داشته باشید سه اصل تعادل، تنوع و اندازه را در هر دو رژیم غذایی قبل از زایمان ـ رژیم غذایی بعد از زایمان رعایت نمایید تا بهترین نتیجه را از رژیم‌های خود برده باشید. عدم توجه به این اصول سبب می‌شود یا به سمت اضافه‌وزن یا کمبود وزن سوق پیدا نمایید و به ناخواسته موجب دریافت ناکافی کالری و مواد مغذی به جنین شده یا با مصرف بیش‌ازحد مواد غذایی خود و جنین را با عوارض ناخوشایندی درگیر سازید.
نیاز به مواد غذایی در ماه‌های اولیه بارداری برای مادران حامله چندان چشمگیر نیست. با رشد کودک این نیاز افزایش می‌یابد، به‌گونه‌ای که در ماه‌های آخر و نزدیک به زایمان به اوج خود می‌رسد. در طی این پروسه رعایت سه اصل تعادل، تنوع و اندازه کمک می‌کند تا از تمامی مواد غذایی در تناسب کافی بهره‌مند شده و از هیچ موردی غافل نشوید.