خواص کلم بروکلی
خواص کلم بروکلی معجزه طبیعت! بروکلی نوعی سبزی از خانواده گل‌کلم، کاهو، کلم‌پیچ و کلم بروکسل است. این نوع کلم سرشار از انواع مواد مغذی است. تأثیرات مثبت و فراوان مواد معدنی، پروتئینی و ویتامین‌های موجود در بروکلی، باعث شده که به آن لقب “سوپر سبزیجات” داده شود.مصرف کلم بروکلی در رژیم های لاغری علاوه بر خواص بسیار زیاد به خاطر داشتن فیبر بالا هم احساس سیری بیشتری در شما ایجاد می کند و هم در طول رژیم لاغری دچار یبو ست نمی شوید.
کلم بروکلی در بخش سر آن شبیه به درخت است. این بخش به ساقه ضخیم متصل شده است. هر دو قسمت سر و ساقه کلم بروکلی مصرف خوراکی دارد. سه نوع کلم بروکلی کلبرس calaberes، جوانه زننده sprouting و گل‌کلم بنفش purple cauliflower وجود دارد. ما در این مقاله قصد داریم به خواص رایج‌ترین نوع کلم بروکلی یعنی کلبرس با سر گل دهنده شبیه درخت بپردازیم.
تاریخچه کلم بروکلی
کشت و مصرف بروکلی در اروپا به قرن ششم قبل از میلاد برمی‌گردد. از این زمان مصرف بروکلی در تمام نقاط این قاره گسترش‌یافته است. اما جالب است بدانید که تا اوایل قرن بیستم میلادی مردم آمریکا به وسعت اروپا، توجهی به بروکلی نداشته‌اند.
هم اکنون چین و هند دو تولیدکننده بزرگ کلم بروکلی در جهان محسوب میشوند. امروزه تمام مردم دنیا با شناخت از خواص زیاد بروکلی به مصرف آن روی آورده‌اند. تقریباً مصرف بروکلی در سراسر جهان خصوصاً در آمریکا، اروپا و استرالیا به طور گسترده مشاهده می‌شود. هرچند هنوز مردمان آفریقا کمترین مصرف بروکلی در جهان را دارند.
کلم بروکلی در غذاهای کشورهای جنوب آسیا مانند نپال، هندوستان، بنگلادش و پاکستان به هر دو شکل خام و پخته مصرف می‌شود.
نحوه مصرف کلم بروکلی
کلم بروکلی خواص زیادی برای بدن دارد. تفت دادن کم در روغن زیتون، مصرف خام و بخارپز کردن بروکلی برای سالاد و سوپ سبزیجات، شیوه‌های معمول مصرف این نوع کلم است. بهتر است کلم بروکلی غیر گلخانه‌ای را مدتی در آب‌نمک بخیسانید تا حشرات موجود در آن خارج و از بین بروند. روش دیگر خارج ساختن حشرات، جوشاندن کلم بروکلی است.
فواید کلم بروکلی برای بدن
کلم بروکلی حاوی انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی متنوع به مقدار زیاد است. اما تنها چیزی که باعث تمایز این سبزی از سایر انواع کلم‌ها شده است، میزان پروتئین موجود در آن است. پروتئین کلم بروکلی نسبت به انواع دیگر کلم‌های هم خانواده خود بیشتر است. فواید مصرف کلم بروکلی برای بدن:
تقویت سیستم ایمنی بدن با کلم بروکلی
کلم بروکلی منبع غنی از انواع آنتی‌اکسیدان‌هاست. بتاکاروتن، سلنیوم، ویتامین C، روی، مس و فسفر ترکیبات موجود در بروکلی هستند. هرکدام از این مواد خود به‌تنهایی، بدن را در برابر انواع بیماری‌های عفونی و حملات ویروسی مقاوم کرده و از سلول‌های بدن محافظت می‌کنند. توصیه می‌شود کلم بروکلی را در رژیم غذایی افرادی همچون کودکان و سالمندان که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بگنجانید.
بهبود عملکرد دستگاه گوارش با کلم بروکلی
به‌طورکلی سبزیجات حاوی فیبر و آنتی‌اکسیدان هستند. بروکلی نیز حاوی مقدار زیادی از این دو ماده مفید و عالی است. فیبر، آنتی‌اکسیدان و منیزیم طیف وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات گوارشی را بهبود و مانع از ابتلا به یبوست میشوند.
تسریع در حرکات روده‌ای و جلوگیری از سندرم رودة چکه کن از جمله تأثیرات مثبت مصرف بروکلی است. این سبزی شگفت‌انگیز موجب هضم سریع و راحت غذا می‌شود. برخی ترکیبات خاص موجود در بروکلی، برای باکتری‌های موجود در معده مفید بوده و سلامت آنها را تأمین و تضمین می‌کند.
وجود منیزیم و دیگر ویتامین‌ها در بروکلی، میزان اسیدیته دستگاه گوارش را کنترل و تنظیم می‌کند. این فرایند به گوارش درست مواد غذایی و تسهیل در جذب مواد مغذی منتهی می‌شود. درنهایت التهابات معده کاهش‌یافته و باعث حرکات سالم روده می‌شود.
جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های کبدی با کلم بروکلی
سولفورفان به طرز چشمگیری در ترکیب بروکلی وجود دارد. این ماده مانع از ابتلا به انواع اختلالات کبدی ناشی از داروهای شیمیایی، رژیم غذایی نامناسب و پرکالری، الکل و غیره می‌شود. در آزمایشی که روی موش‌ها انجام شده، سولفورفان از چرب شدن کبد این حیوانات جلوگیری کرده است.
وجود ترکیبات منحصربه‌فرد در ساختار بروکلی باعث افزایش ترشح آنزیم سم‌زدا در کبد میشوند. مطالعات نشان میدهد مصرف مداوم و روزانه بروکلی به مدت 4 هفته طیف وسیعی از نارسایی‌های کبدی همچون کبد چرب را کاهش و از بین می‌برد.
مراقبت از پوست و مو با کلم بروکلی
بروکلی یک ضدآفتاب طبیعی است. سولفورفان از تأثیرگذاری منفی اشعه ماورا بنفش روی پوست و ابتلا به سرطان پوست جلوگیری می‌کند. مصرف بروکلی باعث می‌شود هنگامی که در معرض مستقیم آفتاب قرار می‌گیرید، قرمزی و التهاب پوست کمتر رخ دهد.
آنتی‌اکسیدان و ویتامین C نیز به میزان قابل‌توجهی در بروکلی یافت می‌شود. این دو ماده روند پیری و چین‌وچروک شدن پوست را به تأخیر می‌اندازند. به‌ویژه ویتامین C باعث تولید بیشتر کلاژن می‌شود. کلاژن تأثیر بسزایی در ایجاد قابلیت ارتجاعی و جلوگیری از پیری پوست دارد.
از سویی دیگر ویتامین‌هایی همچون A و C و مواد معدنی مثل کلسیم به رشد و تقویت فولیکول‌های مو کمک زیادی می‌کنند. این ویتامین‌ها علاوه جلوگیری از ریزش مو، باعث ضخیم و سالم شدن هر چه بیشتر موها میشوند. در نهایت تحولی شگرف در سلامت روحی و روانی شما ایجاد می‌کنند. ناگفته نماند عمده‌ترین علل بیماری‌های پوست و مو ریشه در ناراحتی‌های روحی و افسردگی دارد.
پیشگیری از ابتلا به سرطان با کلم بروکلی
ترکیبات زیادی در بروکلی کشف شده‌اند که عملکرد سلول‌ها را بهبود بخشیده و از سرطان پیشگیری می‌کنند. بعضی ترکیبات موجود در بروکلی اثرات فوق‌العاده‌ای در درمان سرطان دارند.
سولفورافان ماده‌ای ضدسرطانی در بروکلی است. اثرات خارق‌العاده این ماده در پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان‌ها همچون ریه، روده بزرگ، سینه و پروستات به اثبات رسیده است. گلوکوزینولات ماده دیگری است که در سه حالت پختن، جویدن و هضم خاصیت فعال‌کنندگی خود را حفظ می‌کند. ایندول – 3 کاربینول نام ترکیب فعال موجود در این ماده شیمیایی است که خاصیت ضدسرطانی دارد.
مصرف 500 گرم بروکلی به مدت سه هفته و دو بار در روز، سطح استروژن خون را کاهش میدهد که به نوبه خود از ابتلا به سرطان رحم و سینه در بانوان جلوگیری می‌کند.
پاک‌سازی و سم‌زدایی بدن با کلم بروکلی
آمینواسیدها، گوگرد و ویتامین C مواد موجود در بروکلی هستند که در حذف رادیکال‌های آزاد و سموم بدن مانند اوره بسیار مؤثر هستند. بنزن و آکرولئین دو ماده خطرناکی هستند که از آلودگی‌های هوا و محیط وارد خون میشوند. بروکلی به دفع و حذف این مواد و خروج آنها از بدن کمک زیادی می‌کند. در نهایت تمامی مشکلات مربوط به این آلاینده‌های محیطی همچون جوش، اگزما، خارش پوستی، روماتیسم و دردهای عضلانی کاهش می‌یابد. نکته قابل‌ذکر اینکه بروکلی سبزی قلیایی است که PH طبیعی بدن را حفظ و کنترل می‌کند.
بهبود سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها با کلم بروکلی
بروکلی تأثیر جادویی در تأمین سلامت دندان‌ها و استخوان‌های بدن دارد. ویتامین K، منیزیم، کلسیم، روی و فسفر به مقدار زیادی در این سبزی وجود دارد. ازاین‌رو مصرف آن به طور خاص برای کودکان، سالمندان، خانم‌های باردار یا شیرده توصیه می‌شود. زیرا این افراد بیشتر از سایرین در معرض عوارض استخوانی و بیماری‌های دهان و دندان قرار دارند.
تأثیر مواد معدنی همچون کلسیم و منیزیم در سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها انکارناپذیر است. ویتامین K به همراه کلسیم و آهن موجود در بروکلی در حفظ و تأمین سلامت بیشتر استخوان‌ها و دندان‌ها عملکرد عالی دارد.
کنترل دیابت نوع 2 با کلم بروکلی
تحقیقات نشان می‌دهند فیبر و آنتی‌اکسیدان دو ماده بسیار مؤثر در کاهش قند خون هستند. این مواد با کاهش آسیب‌دیدگی سلول‌های غده پانکراس، مقاومت انسولین در برابر دیابت نوع 2 را بهبود می‌بخشد.
سولفورافان از ترشح برخی آنزیم‌ها، جلوگیری و سطح گلوکز خون را کاهش میدهد. تأثیر این ماده با کاهش هم‌زمان آسیب‌دیدگی رگ‌های خونی و اثرات مضر قند خون همراه است. بیماران دیابتی قبل از مصرف بروکلی حتماً با پزشک خود مشورت کنند.
کاهش وزن و لاغری با کلم بروکلی
بروکلی سبزی کم کالری با فیبر فراوان است. این ماده علاوه بر ایجاد سیری طولانی‌مدت و جلوگیری از پرخوری، از ابتلا به یبوست در دوران رژیمی جلوگیری می‌کند. 100 گرم بروکلی خام 31 گرم کالری دارد.
ویتامین C بخش عمده‌ای از ترکیب شیمیایی بروکلی را تشکیل داده و باعث افزا
یش سوخت‌وساز بدن می‌شود. این ویتامین با افزایش متابولیسم یا همان سوخت‌وساز بدن، تجزیه چربی‌ها، سوختن کربوهیدرات‌ها و کاهش وزن و لاغری را برای شما به ارمغان میآورد.
بهبود سلامت قلب و عروق با کلم بروکلی
مصرف بروکلی طیف وسیعی از اختلالات قلبی – عروقی همچون سکته و محرومیت اکسیژن را کاهش میدهد. عدم وجود کلسترول در بروکلی حملات قلبی و عارضه‌های جانبی آن را تا حد زیادی از بین می‌برد.
سولفورافان موجود در ترکیب بروکلی منجر به تأمین سلامتی سلول‌ها و رگ‌های خونی می‌شود. در نهایت این ماده سطح فشارخون را کاهش و قدرت پمپاژ خون در قلب را هم بهبود می‌بخشد.
از تأثیر بخارپز کلم بروکلی برای کاهش کلسترول بد خون و افزایش دفع صفرا در رژیم غذایی غافل نشوید.
تقویت بینایی با کلم بروکلی
در ترکیب بروکلی موادی وجود دارند که موجب تقویت بینایی شده و از ابتلا به عارضه‌ها و اختلالات چشم همچون آب مروارید جلوگیری می‌کنند. بتاکاروتن و ویتامین A دو ماده شناخته شده مؤثر در تقویت چشم و بینایی هستند. لوتئین و زیگزانتین دو آنتی‌اکسیدان قدرتمند و ضروری برای چشم هستند. این دو ماده به‌وفور در ساختار بروکلی یافت میشوند.
کمک به بارداری سالم با کلم بروکلی
اسیدفولیک و ویتامین C باعث گردش خون، تقویت باروری و افزایش تعداد اسپرم و قدرت جنسی در مردان میشوند. علاوه‌برآن بروکلی حاوی مواد بسیار مغذی و ضروری برای خانم‌های باردار است.
خانم‌ها در دوران بارداری به میزان زیادی به اسیدفولیک احتیاج دارند. کمبود این ماده برای مادر و جنین اثرات جبران‌ناپذیری دارد. با مصرف بروکلی می‌توان کمبود و نقص این ماده در بدن را تأمین کرد.
وجود انواع ویتامین‌ها، کلسیم، پروتئین، آهن و فسفر در بروکلی و مواد متنوع و مفید دیگر برای سلامت مادر و جنین بسیار مفید است. فیبر موجود در این سبزی پرخاصیت از یبوست دوران بارداری جلوگیری کرده و به داشتن بارداری سالم کمک زیادی می‌کند.
فولات یا همان ویتامین B9 ماده‌ای مغذی از مشتقات ویتامین B و بسیار ضروری برای رشد نخاع و مغز جنین شناخته شده است. این ماده از زایمان زودرس و نقص‌های عضو دوران جنینی جلوگیری می‌کند. ویتامین B اثرات تهوع ماه‌های اولیه بارداری را نیز کاهش میدهد.
جلوگیری از افسردگی و آلزایمر با کلم بروکلی
کولین و ویتامین K دو ماده مؤثر در تقویت حافظه و توانایی‌های شناختی هستند. اسیدفولیک نیز در پیشگیری از آلزایمر، زوال عقل و افسردگی بسیار مؤثر شناخته شده است. افسردگی عارضه‌ای است با رویکرد التهابات سلول‌های مغزی است. سولفورافان ماده کاهنده التهابات است. وجود سولفورافان در ترکیب بروکلی تا حد زیادی به کاهش التهابات و رفع رفتارهای افسردگی کمک می‌کند.
این ماده همچنین اثرات پارکینسون و آلزایمر را کاهش و از بین می‌برد. با مصرف بروکلی، عملکردهای سلولی و نورون‌های عصبی، حرکات فیزیکی بدن و رفتارهای شناختی فرد مبتلا به این دو عارضه مغزی بهبود پیدا می‌کند. منیزیم ماده معدنی غیرقابل‌جایگزین در بروکلی است که در بهبود فعالیت طبیعی مغز مفید و مؤثر است.
درمان کم‌خونی با کلم بروکلی
کم‌خونی رابطه مستقیمی با کمبود آهن و پروتئین دارد. کلم بروکلی سرشار از این دو ماده مهم برای تأمین و درمان کم‌خونی است. مس نیز از دیگر مواد مؤثر در کاهش اثرات کم‌خونی در بدن است. این ماده معدنی در کنار آهن به تولید بیشتر گلبول‌های قرمز در بدن کمک می‌کند.
درمان عوارض آلرژیکی با کلم بروکلی
کلم بروکلی حاوی دو ماده از نوع پلی فنول‌هاست. کوئرستین و کائمفرول با خاصیت ضد آلرژیک منجر به کاهش و درمان حساسیت و آلرژی در فرد میشوند. مصرف بروکلی به مدت سه روز 200 درصد تولید نوعی پروتئین را افزایش میدهد. این پروتئین در سلول‌های بینی، آنتی‌اکسیدانی تولید می‌کند که در کاهش حساسیت تأثیر زیادی دارد. همچنین برخی عارضه‌های آلرژیکی و تنفسی مثل آسم را کاهش میدهد.
موارد منع مصرف بروکلی با کلم بروکلی
· کلم بروکلی به میزان زیادی حاوی ویتامین K است. افرادی که دارای عارضه و مشکل انعقاد خون هستند یا داروهای انعقاد خون مصرف می‌کنند، باید در مصرف بروکلی جانب احتیاط را رعایت کنند.
· افرادی که مشکل تیروئید به‌خصوص کم‌کاری تیروئید دارند، از مصرف بروکلی اکیداً بپرهیزند.
· کلم بروکلی ممکن است باعث ایجاد گاز در معده، بروز و افزایش عارضه روده تحریک‌پذیر شود.
جمع‌بندی
کلم بروکلی سبزی پرخاصیت و بسیار مفید است. این سبزی به دو صورت خام و پخته در سالاد و سوپ مصرف می‌شود. بروکلی حاوی مقدار زیادی مواد مغذی و مقوی است. فیبر، آنتی‌اکسیدان، کلسیم، منیزیم، سولفورفان و بسیاری از مواد معدنی دیگر مانند آهن و روی کلم بروکلی را به یک سبزی خاص تبدیل کرده است. علاوه‌برآن وجود مقدار زیادی پروتئین در ساختار بروکلی آن را از سایر سبزی‌های هم خانواده خود متمایز کرده است.
این سبزی با خاصیت ضدالتهابی، ضدباکتری و ضدقارچی از بروز بسیاری مشکلات و بیماری‌های گوارشی، آلرژیکی، تنفسی و عفونی جلوگیری می‌کند. ویتامین K به مقدار زیادی در ترکیب بروکلی وجود دارد؛ بنابراین افرادی که مشکل انعقاد خون دارند، باید از مصرف آن اجتناب کنند.
