خواص نارنج و فواید آن برای بدن!

خواص نارنج و فواید آن برای بدن! نارنج از گونه مرکبات با طعم و مزه ترش است. زیستگاه اصلی درخت نارنج آفریقای شرقی، جنوب شرق آسیا، شبه‌جزیره عربستان و مدیترانه است. میوه نارنج در فصول سرد پاییز و زمستان یافت می‌شود. از تمام بخش‌های این میوه پوست، برگ، آب یا عصاره آن برای تهیه انواع ترشی، دسر و مربا استفاده می‌شود.

در قرن شانزدهم یک شاهزاده ایتالیایی از روغن نارنج، به‌عنوان خوشبوکننده استفاده می‌کرد. این روغن از گل نارنج استخراج می‌شد. فرایند استخراج روغن، کاری سخت و دشوار است. به همین دلیل روغن نارنج در دسته گران‌ترین روغن‌های قرار دارد.

خواص و فواید زیادی برای روغن برشمرده‌اند، در این مقاله قصد داریم جداگانه به هرکدام از این موارد بپردازیم.

 

فواید نارنج برای بدن

نارنج دارای طبیعت سرد و خشک است؛ بنابراین در طب سنتی مصرف آن، برای افرادی با مزاج گرم و تر توصیه شده است. آب و عصاره نارنج نیز دارای خواص زیادی است. مصرف این میوه پرخاصیت برای تمام افراد توصیه می‌شود. ارزش غذایی این میوه بسیار بالاست ازاین‌رو برای تعدیل برخی مواد معدنی، پروتئین‌ها و ویتامین‌های بدن فوق‌العاده مفید است. اما خواص نارنج برای درمان انواع بیماری‌ها:

لاغری و کاهش وزن با نارنج

نارنج حاوی فیبر است و باعث می‌شود تا مدت‌زمان طولانی احساس سیری کنید. همچنین از ترکیب آب نارنج تازه با شکر یک چربی‌سوز طبیعی حاصل می‌شود که اثرات زیادی در لاغری و دفع چربی‌های اضافه بدن دارد.

آلکالوئید سینافین نام ماده‌ای موجود در ترکیبات نارنج است. تحقیقات نشان می‌دهد عملکرد هم‌زمان این ماده در افزایش سوخت‌وساز بدن و کاهش اشتها در کنار ورزش به کاهش وزن فرد منجر می‌شود.

توجه داشته باشید نارنج و عصاره آن هیچ‌کدام به‌تنهایی روی لاغری تأثیری ندارند. بلکه باید در کنار یک رژیم غذایی متناسب همراه با ورزش مداوم شاهد تغییرات وزنی خود باشید.

 

 بهبود دیابت با نارنج

نارنج اثرات زیادی در کاهش گلوکز یا همان قند خون دارد. این میوه اثر جادویی در مهار دو آنزیم مرتبط با دیابت و فشارخون موسوم به آمیلاز و گلیکوساید دارد. در سال 2017 مطالعه‌ای روی بیماران دیابتی در نیجریه انجام شد. نتایج تحقیقات نشان از اثربخشی خارق‌العاده نارنج و آب نارنج در کنترل و مهار دو آنزیم ذکرشده داد.

توصیه می‌شود افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نوشیدن چای بهارنارنج و میوه نارنج را در دستور غذایی روزانه خود به مدت 4 ماه بگنجانند تا با کاهش سطح قند خون به درمان و بهبودی بیشتر بیماری خود کمک کنند. افراد مبتلا به فشارخون بالا در مصرف نارنج و فرآورده‌های آن احتیاط کنند.

 

کاهش کلسترول خون با نارنج

نارنج کلسترول بد و مضر یا همان LDL خون را از بین می‌برد. این فرایند برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی ناشی از افزایش کلسترول بسیار حائز اهمیت است. زیرا باعث کاهش رسوب چربی در عروق و جلوگیری از حملات قلبی در اثر افزایش کلسترول می‌شود. این میوه باعث تقویت و تحریک عضلات قلب، رفع برخی نارسایی‌ها و ضعف قلب می‌شود.

بیماران قلبی از مصرف نارنج به همراه کافئین به‌شدت بپرهیزند. ترکیب این دو ماده با یکدیگر حتی در افراد سالم باعث افزایش و بی‌نظمی در ضربان قلب می‌شود. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که دچار مشکل قلبی خاصی تحت عنوان “سندرم فاصله QT طولانی” هستند، ممکن است ترکیب نارنج و کافئین باعث احتمال اثرات منفی شدید این عارضه شود. این سندرم با انجام الکتروکاردیوگرافی قابل تشخیص است.

پیشگیری از اختلالات کبدی با نارنج

مصرف نارنج و آب نارنج برای بیماری‌های کبدی بسیار مفید است. پزشکان طبی سنتی نارنج و عصاره آن را برای کاهش و ازبین‌بردن چربی کبد توصیه می‌کنند. این میوه باعث دفع کلسترول بد یا LDL می‌شود. انواع مرکبات همچون آب‌پرتقال و آب‌لیمو به سموم زدایی و پیشگیری از تجمع چربی در کبد کمک زیادی می‌کنند.

آب نارنج باعث تصفیه خون، کاهش عوارض کبد چرب و کاهش ترشح صفرا می‌شود. در نتیجه سردردهای ناشی از مشکلات صفراوی نیز تسکین می‌یابد. با آب نارنج ترشح غدد درون‌ریز و برون‌ریز بهبود می‌یابند. شیره‌ها و آنزیم‌های گوارشی و غدد صفراوی عملکرد خوبی پیدا کرده و به‌تدریج سموم اضافی از بدن دفع شده و پاک‌سازی و تصفیه خون و بدن را در پی خواهد داشت.

بهبود افسردگی با نارنج

نارنج دارای ترکیب پارا سینفرین  است. این ماده دارای خواص ضدافسردگی است. طی آزمایشاتی که انجام شده این ایزومر تأثیرات مفید و مثبتی روی سیستم عصبی دارد. مصرف دم‌نوش بهارنارنج با تحریکات عصبی، اضطراب و استرس را کاهش می‌دهد و آرامش را برای فرد به همراه دارد.

این دم‌نوش با مرتفع ساختن قولنج عصبی باعث کاهش غم و افسردگی می‌شود و راه‌حل خوبی برای بهبود خواب است. افرادی که دچار اختلال خواب هستند، دو ساعت قبل از خواب شبانه، یک لیوان عرق نارنج بنوشند. در مصرف دم‌نوش عرق نارنج نباید زیاده‌روی شود.

تقویت پوست و مو با نارنج

مصرف موضعی آب نارنج روی پوست موجب ازبین‌بردن آکنه و جوش‌های پوستی می‌شود. مقداری آب نارنج را روی پنبه بریزید و به پوست صورت خود بمالید. بعد از 10 دقیقه صورت خود را بشویید. با این کار روزنه‌های باز پوستی بسته می‌شوند.

ترکیب آب نارنج به همراه روغن زیتون و مالش آن روی پوست، آب‌رسان و مرطوب‌کننده عالی برای پوست صورت بوده که به درخشندگی پوست منجر می‌شود. خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی عصاره نارنج، به ازبین‌رفتن سلول‌های مرده پوست منتهی می‌شود که علاوه بر کاهش جوش‌های پوستی باعث درخشندگی و شفافیت پوست می‌شود.

نارنج حاوی مقدار زیادی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان است. این دو ماده در کاهش چین‌وچروک و پیری پوست بسیار مفید هستند.

یک نارنج درسته را با پوست و دانه‌های آن بپزید. سپس بعد از شستشوی سر، موهای خود را با آن ماساژ دهید. این محلول باعث نرم شدن، تقویت، روشنی و درخشندگی بیشتر موها شده و خارش سر را از بین می‌برد.

کمک به دفع سنگ کلیه با نارنج

نارنج منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان و فلانوئیدهاست. این دو ماده در تأمین سلامت هر چه بیشتر کلیه و دفع سنگ کلیه بسیار قدرتمند هستند. دم‌نوش بهارنارنج به همراه آب کرفس به خرد شدن و دفع بیشتر سنگ‌های کلیه و مثانه بسیار مؤثر و مفید است. از دیگر تأثیرگذاری این دو ماده می‌توان به محافظت از کلیه در برابر آسیب‌های ناشی از مصرف داروهایی همچون جنتامایسین اشاره کرد.  

 

درمان کم‌خونی و جذب آهن با نارنج

نارنج و تمام مرکبات حاوی ویتامین C به مقدار زیاد هستند. مصرف عصاره نارنج به همراه غذاهای گوشتی به جذب بیشتر آهن موجود در گوشت کمک می‌کند. از طرفی دیگر نارنج حاوی اسیدفولیک است. این ماده کمبود اکسیژن برای انتقال آهن در سلول‌های خونی را تأمین می‌کند.

 

بهبود انواع اختلالات گوارشی با نارنج

گونه‌های انواع مرکبات و به‌خصوص نارنج حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان و فیبر هستند. این دو ماده تأثیرات جادویی در درمان و رفع مشکلات گوارشی، معده و سوءهاضمه دارند. مصرف روزانه سه مرتبه نارنج و انواع فراورده‌ها و هرگونه مرکبات دیگر به مدت یک ماه در رفع سوءهاضمه بسیار مؤثر است.

نارنج حرکات روده‌ای را بهبود و افزایش داده و یبوست و اسهال را از بین می‌برد. هرگونه مشکلات و اختلالات گوارشی همچون گاز روده، زخم معده و حتی خون در مدفوع با مصرف نارنج و عصاره آن بهبود می‌یابند.

پوست نارنج باعث افزایش اشتها می‌شود و به تسکین دل‌درد کمک می‌کند. به‌طورکلی تمامی مرکبات ترش مزه باعث هضم سریع غذا می‌شوند. افرادی که معده آنها زیاد ترش می‌کند، آب نارنج را به‌عنوان چاشنی همراه غذا میل کنند.

دم‌نوش بهارنارنج طیف وسیعی از ناراحتی‌های معده را مرتفع و از بین می‌برد. مصرف مداوم و منظم این دم‌نوش برای کاهش دردهای شکمی، گاز معده، اسپاسم و حتی سکسکه مفید شناخته شده است.

پیشگیری از سرطان با نارنج

نارنج دارای خواص ضد توموری و جلوگیری از تشکیل تجمع سلول‌های بدخیم در بدن است. دو ماده لیمونن و میرسن موجود در ترکیب نارنج دارای خاصیت ضدسرطانی و ضدالتهابی هستند. این مواد تأثیرگذاری قوی در کاهش تورم و دردهای ناشی از التهابات داشته و از تشکیل توده‌های توموری جلوگیری می‌کنند. مصرف نارنج از ابتلا به انواع سرطان خصوصاً سرطان روده بزرگ پیشگیری می‌کند.

نارنج مکمل خوبی برای بهبود سرطان است. اما درمان قطعی نیست. فلانوئیدی همچون هیسپریدن از خانواده آنتی‌اکسیدان‌ها با القای آپونیوز سبب زنده ماندن سلول‌های ضدسرطانی تخمدان می‌شود.

تقویت سیستم ایمنی بدن با نارنج

نارنج منبعی غنی از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان است. این مواد از ابتلا به انواع عفونت‌ها  و بیماری‌های عفونی همچون سینوزیت، سرماخوردگی، آنفلوانزا و بیماری‌های پوستی ناشی از ضعف ایمنی بدن جلوگیری می‌کند.

خلط‌های غلیظ و زردرنگ با آب نارنج مرتفع می‌شوند. جوشانده آب نارنج به همراه مقداری نبات برای درمان درد سینه، سرفه و سردردهای ناشی از گرمی توصیه می‌شود. ترکیب مساوی از آب نارنج و سرکه به همراه غوره برای درمان اوریون بسیار مفید است. برای این کار این ترکیب را به طور موضعی روی برآمدگی گلو بمالید تا کم‌کم ورم آن کاهش یابد.

نارنج باعث کاهش تب و ازبین‌بردن سردردهایی که علل مشخصی ندارند، می‌شود. این میوه علاوه بر تقویت سیستم ایمنی باعث انرژی‌زایی و افزایش انرژی روزانه فرد می‌شود. مصرف میوه نارنج به‌منظور افزایش توان و نشاط روزانه و بهبود عملکرد فعالیت شما در طول روز، پیشنهاد ایده‌آل ما به شماست.

درمان احتقان و گرفتگی بینی با نارنج

استنشاق بخار میوه نارنج در آب جوش، به بازشدن سوراخ‌های بینی و کاهش خشکی آن می‌انجامد. این روش در طب سنتی برای درمان احتقان بینی توصیه می‌شود.

درمان بیماری‌های مفصلی با نارنج

خواص ضدالتهابی نارنج آن را به میوه‌ای مفید برای درمان انواع دردها و تورم التهابی تبدیل کرده است. روغن پوست نارنج، در درمان بیماری‌های مفصلی مانند نقرس تأثیرات مثبت و مفید دارد.

بهبود و کنترل فشارخون با نارنج

جالب است بدانید که در منابع طب سنتی ایرانی برای کنترل فشارخون بالا توصیه به مصرف نارنج شده است. اما در منابع انگلیسی به افراد مبتلا به فشارخون معتدل و پایین مفید گزارش شده است. مصرف میوه نارنج به همراه کافئین فشارخون افراد سالم را افزایش می‌دهد. به‌هرحال افرادی با فشارخون بالا برای مصرف نارنج و عصاره آن با پزشک خود مشورت کنند.

 

مصرف نارنج در دوران بارداری و شیردهی

ویتامین C به میزان قابل‌توجهی در ساختار نارنج وجود دارد. این ویتامین به جذب آهن بیشتر و تأمین آهن موردنیاز بدن در دوران بارداری بسیار مؤثر و مفید است. از سویی دیگر ویتامین‌های گروه B موسوم به نیاسین و سایر ریزمغذی‌ها برای سلامت مادر و جنین در دوران بارداری ضروری است.

مواد معدنی همچون فسفر، آهن، منگنز، فولات، پتاسیم و مس و پانتونیک اسید از جمله مواد پرفایده در نارنج هستند. استفاده از عصاره نارنج در کنار انواع غذاها به‌عنوان چاشنی، تأمین‌کننده کمبود بدن از این مواد است.

ازآنجاکه اثرات نارنج در دوران شیردهی مشخص نیست، از مصرف آن در این دوره خودداری کنید. در دوران بارداری و شیردهی از زیاده‌روی در مصرف نارنج و عصاره آن به‌شدت اجتناب کنید.

 

مضرات و عوارض مصرف زیاد نارنج

در کنار تمام فواید و خواص نارنج، این میوه و عصاره آن، ممکن است مضراتی نیز داشته باشد. به‌عنوان‌مثال اگر از ماسک آب نارنج برای پوست صورت خود استفاده کردید، بلافاصله در معرض نور خورشید قرار نگیرید. زیرا باعث ایجاد حساسیت پوستی می‌شود.

مصرف نارنج و آب نارنج در برخی افراد ممکن است باعث تشدید سردرد میگرنی شود. این میوه با برخی داروهای ضدافسردگی تداخل دارد. همچنین برخی افراد که از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، باید از مصرف هم‌زمان این نوع داروها با نارنج بپرهیزند. افراد مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی – عروقی، بیماران خاص، افرادی که دچار سکته‌های قلبی یا مغزی شده‌اند، برای مصرف نارنج حتماً با پزشک خود مشورت کنند.

 

گلوکوم یا آب‌سیاه نوعی بیماری چشم است که در آن اعصاب بینایی دچار اختلال در انتقال حس دیداری می‌شوند. مصرف نارنج و آب نارنج به تشدید این بیماری منجر می‌شود. کودکان و سالمندان مبتلا به این عارضه نباید نارنج مصرف کنند.

جوشانده یا عصاره نارنج را در ظروف پلاستیکی نگه ندارید. زیرا آب نارنج و دم‌نوش آن خاصیت اسیدی داشته و باعث تجزیه ظرف پلاستیکی می‌شود. در این صورت موجب سرطان‌زا شدن محتوی ظرف می‌شود.

جمع‌بندی

نارنج از تیره مرکبات و با میوه‌هایی همچون لیمو و پرتقال هم خانواده است. تمامی مرکبات سرشار از ویتامین C هستند. نارنج نیز میوه‌ای با خاصیت فراوان و منبعی غنی از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین است.

این میوه در مناطق گرمسیری همچون شرق آفریقا، شبه‌جزیره عربستان و خاورمیانه رشد و پرورش می‌یابد. برداشت این میوه در فصل‌های سرد سال انجام می‌گیرد. نارنج دارای خواص ایمنی سازی در مقابل سرماخوردگی و بهبود بیماری‌های مرتبط با ریه و گلودرد دارد.

علاوه بر مصرف میوه نارنج، عصاره یا همان آب نارنج نیز به‌تنهایی به همراه عسل برای رفع خلط سینه بسیار مفید است. دم‌نوش بهارنارنج برای آرامش اعصاب و داشتن خوابی راحت و آرام توصیه می‌شود.